Türk Dünyasının Enerji Politiği PDF oku indir

Nüfusu seyrek olan Libya, Kaddafi başkanken, kaynaklarının çoğunu silahlanmaya harcadı. Kaddafi, önce Arapların sonra Afrikalıların önderi bulunacağım diye, halkının paralarını tüketti. Mısır ile Çad’a saldırdı. Ordusu on binlerce asker yitirerek yenildi. Batılı hedeflere terörist saldırılarda bulununca, Libya ambargolara muhatap oldu, halk yoksulleşti. İç savaş sırasında, halkı tarafından linç edildi. Kendisinin ve ailesinin, Avrupa bankalarında milyarlarca dolar parası çıktı. Libya, 2023 yılı saygınlığıyla bölünmüş durumda. Tüm altyapısı, tesisler, fabrikalar, hastaneler, okullar yıkıldı. Sudan otuz yıl iç savaş yaşadı. Nihayetinde ikiye bölündü. Petrol ile gaz kuyularının olduğu güney, kuzeyden ayrıldı. İç savaşta milyonu aşkın yaşamını kaybetti.

2019 senesinde bulunan saha aracılığıyla, Suudi Arabistan’ı geçerek, en fazla petrol rezervine sahip ülke olan Venezuela, Latin Amerika’nın en yoksul ülkesi. 1920’lerden beri yüksek hacimlerde petrol çıkgit gide artan Venezuela’da halkın %40’ı sosyal yardımlarla geçiniyor. 2017-2023 arasında sekiz milyon vatandaş Venezuela’dan kaçtı. Venezuela, hiçbir savaşa girmemesine, Hugo Chavez’den önce kırk yıl demokrasiyle yönetilmesine rağmen bu çöküşü yaşadı. Demokratik zamanda serbest pazar ekonomisi geçerliydi. Sadakatle uygulanan IMF politikaları tarım sektörünü çökertti. Kapitalist idareden sonra otoriter, popülist ve sosyalist rejim kuruldu. Her iki devirde de halk yoksulleşti.
Türk ülkeleri ilk otuz iki yılı iyi değerlendirdi. Ordular kurdular, ordularını modernize ettiler ama kaynaklarının makul kısmını silahlanmaya söylediler. Toprakları işgal edilen Azerbaycan dahi buna dikkat etti. Sanayileştiler, millî gelirleri hızla arttı. Gelir dağılımında adaletsizlikler olsa da refah düzeysi genelde yükseldi. Özellikle Azerbaycan ile Kazakistan otuz yılda çağ atladı. On binlerce gençlerine dünya standartlarının üzerinde eğitim aldırdılar. Önümüzdeki zamanda hedef, işsizlik sorununu çözmek, gelir dağılımını adil hâle getirmek ve teknoloji üretmek olmalı.